Doğurganlık hızının en yüksek ve en düşük olduğu iller
Kabine toplantısının ardından kameraların karşısına geçen Recep Tayyip Erdoğan’ın gündeminde, 2023 yılına ilişkin doğum istatistikleri yer aldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilerde yeni doğan bebek sayısı ve doğurganlık hızının düşüşüne dikkat çekti.
“2023 yılı doğum istatistikleri endişe verici”
İstatistiklerin endişe verici olduğunun altını çizen ve bu süreci Türkiye açısından varoluşsal bir tehdit ve felaket olarak nitelendiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Son yıllarda aileye yönelik tehditlerin giderek arttığını müşahede ediyoruz. Dünyanın birçok bölgesinde artık toplumlar yaşlanıyor. Yalnız yaşamayı tercih eden birey sayısı ve boşanma oranları artarken, evlilik oranları buna bağlı olarak hane başına düşen çocuk sayısı azalıyor. Evlilikler ve doğurganlık hızı azalırken tek ebeveynli ya da parçalanmış ailelerin sayısı günden güne çoğalıyor. 2023 yılı doğum istatistikleri endişe vericidir.” dedi.
İşte en yüksek ve en düşük doğum oranlarına sahip iller
Yaşananların ardından Enson de Türkiye’deki en yüksek ve en düşük doğum oranına sahip illeri araştırdı.
Buna göre, 2023’te canlı doğan bebek sayısı 958 bin 408 olarak kayıtlara geçti.
Geçen yıl canlı doğan bebeklerin yüzde 51,3’ü erkek, yüzde 48,7’si kız oldu.
Bir kadının doğurgan olduğu dönem (15-49 yaş grubu) boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısını ifade eden “toplam doğurganlık hızı”, 2001’de 2,38 çocukken, 2023’te 1,51 çocuk olarak gerçekleşti.
En yüksek Şanlıurfa en düşük Bartın oldu
Bu durum, doğurganlığın, nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,1’in altında kaldığını gösterdi.
Doğurganlık hızının en yüksek olduğu iller Şanlıurfa (3,27), Şırnak (2,72) ve Mardin (2,40) oldu.
Doğurganlık hızının en düşük olduğu illerde ise Bartın (1,13), Zonguldak, Karabük (1,14) ve Kütahya (1,16) yer aldı.
Doğumda en yüksek yaş aralığı 25-29
Belli bir yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade eden yaşa özel doğurganlık hızı, 2001 yılında en yüksek binde 144 ile 20-24 yaş grubunda iken 2023 yılında binde 101 ile 25-29 yaş grubunda görüldü. Bu durum, doğurganlığın kadının daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
Adölesan doğurganlık hızı, 15-19 yaş grubunda bin kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını ifade ederken, 2001 yılında binde 49 olan adölesan doğurganlık hızı 2023 yılında binde 11’e geriledi. Buna göre geçen yıl 15-19 yaş grubundaki her bin kadın başına 11 doğum düştü.
AB üyesi 27 ülke arasında 2022 yılında en yüksek adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke binde 37 ile Bulgaristan, en düşük adölesan doğurganlık hızının olduğu ülke ise binde 1 ile Danimarka olarak kayıtlara geçti. Adölesan doğurganlık hızı 2022 yılında binde 12 olan Türkiye, AB üyesi 7 ülkeyle beraber AB ortalamasının üzerinde yer aldı.
Doğum yapan annelerin ortalama yaşı 29,2 oldu
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken, 2023 yılında 29,2 oldu. İlk doğumunu geçen yıl gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27 olarak belirlendi.
İlk doğumdaki ortalama yaşı illere göre incelendiğinde, 2023 yılında ilk doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu iller 29 ile Artvin ve Tunceli olurken, bu ili 28,6 yaşla İstanbul, 28,4 yaşla Trabzon ve Rize takip etti.
İlk doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu iller ise 24,2 ile Muş ve Ağrı oldu. Bu illeri 24,4 yaşla Şanlıurfa, 24,8 yaşla Gaziantep izledi.
Kaba doğum hızı binde 11,2 oldu
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını ifade eden kaba doğum hızı, 2001 yılında binde 20,3 iken, 2023’te binde 11,2 oldu. Buna göre, 2001’de bin nüfus başına 20,3 doğum, 2023 yılında ise 11,2 doğum düştü.
Kaba doğum hızının en yüksek olduğu il geçen yıl binde 24,8 ile Şanlıurfa olarak belirlendi. Bu ili binde 22 ile Şırnak, binde 19,3 ile Mardin izledi. Kaba doğum hızının en düşük olduğu il ise binde 6,9 ile Zonguldak olarak saptandı.
Bu ili binde 7,2 ile Bartın, binde 7,6 ile Karabük takip etti. Türkiye’nin kaba doğum hızının AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızlarından daha yüksek olduğu görüldü.
AB üyesi 27 ülkenin kaba doğum hızları incelendiğinde, 2022 yılında en yüksek kaba doğum hızına sahip olan ülkenin binde 11,2 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi olduğu, en düşük kaba doğum hızına sahip olan ülkenin ise binde 6,7 ile İtalya olduğu kayıtlara geçti.
Doğumların yüzde 3,3’ü çoğul doğum oldu
Doğumların 2023 yılında yüzde 3,3’ü çoğul doğum iken, bunların yüzde 95,6’sı ikiz, yüzde 4,2’si üçüz ve yüzde 0,2’si dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti.
Sırasına göre doğumlar incelendiğinde, 2023 yılında doğumların yüzde 40,6’sının ilk, yüzde 30,4’ünün ikinci, yüzde 16,5’inin üçüncü, yüzde 11,9’unun ise dördüncü ve üzeri doğum olduğu görüldü.
